Paragraaf 6 Cases en debatstellingen
6. Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
In de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (1948) zijn mensenrechten geformuleerd, zoals:
- een ieder heeft recht op eigendom, hetzij alleen, hetzij samen met anderen;
- een ieder heeft recht op vrijheid van mening en meningsuiting;
- een ieder heeft recht op arbeid;
- een ieder heeft recht op gelijk loon voor gelijke arbeid;
- een ieder heeft het recht om vakverenigingen op te richten.
a. Geef aan of de Rechten van de Mens gebaseerd zijn op beginselethiek of op gevolgenethiek. Motiveer.
b. Welke van deze Mensenrechten vind je voor het bedrijfsleven heel belangrijk? Motiveer.
7. Little Sister
a. Lees de volgende case en raadpleeg paragraaf vier.
Je werkt als productontwikkelaar bij een groot mediabedrijf waar je nieuwe formules voor tv-programma's ontwikkelt. Je hebt nu de opdracht van je baas gekregen een programma te maken dat op de succeskraker Big Brother lijkt, maar véél extremer is. Je baas heeft gezegd: "Je moet zorgen dat de deelnemers zo tegen elkaar worden opgezet dat er bloed aan de paal komt: dat ze elkaar met geweld te lijf gaan. Ook veel bloot en zaken die op aanrandingen lijken, trekken veel kijkers." De belangen die op het spel staan zijn groot. Er kunnen tientallen miljoenen verdiend worden aan een dergelijk programma. Ook voor je zelf staat er veel op het spel. Een keer goed scoren kan er voor zorgen dat je de komende jaren tonnen meer gaat verdienen. Wat zou je in dit geval doen?
b. Hoe zou je vanuit de gevolgenethiek kunnen aankijken tegen deze case? Maak daartoe ook een morele balans. (zie par. 4.2 en 4.3)
c. Hoe zou je vanuit Kant deze case kunnen beoordelen? (zie par. 4.2 en 4.4)
d. Hoe zou deze case vanuit de deugdenethiek benaderd kunnen worden? (zie par. 4.5)
e. Geef je eigen mening. Motiveer!
9. De verkoper van smartphones en tablets
a. Lees de volgende case.
Je bent salesmedewerker bij een winkel waar smartphones en tablets worden verkocht. De winkel is onderdeel van een keten van retailers die overkoepeld wordt door een beursgenoteerde onderneming. Gisteren is er door een klant een pas verkochte tablet teruggebracht. Na gebruik van ongeveer tien minuten loopt het apparaat vast. Door een reset kreeg de klant het apparaat weer aan de praat, maar na tien minuten gebruik blijft het weer haken. Jouw manager zegt tegen jou: "Doe die tablet maar in een mooie doos, zodat hij als nieuw lijkt. Als er vandaag iemand komt die een dergelijke tablet wil kopen, geef je hem die doos. Misschien is het wel een klant die er genoegen mee neemt dat het product niet helemaal in orde is. Of het kan een klant zijn die niet terug naar de winkel durft te komen."
Wat doe je?
b. Ethisch handelen begint met gevoel hebben voor ethiek. Leg dit uit aan de hand van deze case.
c. Wat zou jij doen? De computer weer als nieuw verkopen?
Werk je antwoord uit aan de hand van een ethische analyse en beoordeling aan de hand van de volgende zes stappen:
- het ethisch probleem formuleren;
- de moreel verantwoordelijken aanwijzen;
- de feiten analyseren;
- de stakeholders inventariseren;
- de waarden inventariseren;
- een ethisch oordeel geven met onderbouwing.?